Dư cung dầu mỏ toàn cầu có thể tăng mạnh: Việt Nam đứng trước cả cơ hội lẫn thách thức
(NS) - Dự báo của Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) cho thấy thị trường dầu mỏ thế giới có thể dư cung hơn 4 triệu thùng mỗi ngày vào năm 2026, kéo theo nguy cơ giảm giá hoặc biến động mạnh. Diễn biến này được đánh giá sẽ tạo ra cả lợi ích lẫn rủi ro đối với nền kinh tế Việt Nam
Thị trường dầu thế giới đối mặt nguy cơ dư cung kỷ lục
Theo báo cáo mới nhất của IEA, sản lượng dầu mỏ toàn cầu đang tăng nhanh hơn nhu cầu tiêu thụ, trong khi tốc độ phục hồi của các nền kinh tế lớn sau giai đoạn bất ổn chính trị – thương mại vẫn chậm. IEA dự báo đến năm 2026, thị trường có thể dư thừa hơn 4 triệu thùng dầu mỗi ngày, mức cao nhất trong gần một thập kỷ.
Việc dư cung lớn thường dẫn đến xu hướng giảm giá dầu thô, thậm chí biến động mạnh nếu các nước sản xuất lớn không đạt được thỏa thuận điều chỉnh sản lượng. Trong bối cảnh nhiều quốc gia phụ thuộc vào thu ngân sách từ dầu, nguy cơ cạnh tranh giá hoặc gia tăng xuất khẩu để bù thu mất có thể khiến thị trường thêm bất ổn.
Chuyên gia năng lượng độc lập Nguyễn Minh Khánh nhận định: “Nếu giá dầu giảm sâu, tác động sẽ lan rộng từ chi phí sản xuất, chi tiêu công cho đến ổn định tài chính của các quốc gia. Những nước nhập khẩu dầu nhiều sẽ được hưởng lợi, trong khi các nhà sản xuất gặp khó khăn.”
Giá dầu giảm: Tác động tích cực đến kinh tế Việt Nam
Việt Nam là nền kinh tế phụ thuộc mạnh vào nhập khẩu xăng dầu thành phẩm. Do đó, giá dầu giảm được đánh giá mang lại nhiều lợi ích rõ rệt.
Trước hết, giá nhiên liệu thấp giúp giảm chi phí logistics và vận tải – hai thành phần quan trọng trong cơ cấu chi phí của các ngành sản xuất xuất khẩu. Đây là lợi thế lớn đối với các ngành chủ lực như dệt may, da giày, điện tử và thủy sản, vốn có biên lợi nhuận không cao và chịu áp lực cạnh tranh quốc tế mạnh.
Bên cạnh đó, giá nhiên liệu giảm cũng góp phần giảm áp lực lạm phát trong nước. Khi chi phí đầu vào của doanh nghiệp hạ nhiệt, giá hàng hóa và dịch vụ có xu hướng ổn định hơn, qua đó hỗ trợ mục tiêu kiểm soát giá cả và giữ vững ổn định vĩ mô. Một số chuyên gia kinh tế cho rằng giá dầu giảm sẽ tăng dư địa để Chính phủ điều hành chính sách tài khóa – tiền tệ linh hoạt hơn trong năm tới.
Rủi ro với thu ngân sách và ngành khai thác dầu khí
Mặc dù hưởng lợi từ việc giảm chi phí nhập khẩu, Việt Nam cũng phải đối mặt một số thách thức nếu giá dầu giảm sâu và kéo dài.
Là quốc gia vừa xuất khẩu dầu thô vừa nhập khẩu xăng dầu thành phẩm, Việt Nam có thể chịu tác động giảm thu ngân sách từ dầu thô – nguồn thu quan trọng trong nhiều năm. Trong trường hợp giá dầu rơi xuống mức thấp, các dự án khai thác dầu khí ngoài khơi có nguy cơ giảm lợi nhuận, thậm chí phải điều chỉnh kế hoạch đầu tư.
Ngoài ra, giảm giá dầu có thể khiến các tập đoàn năng lượng lớn cắt giảm chi phí, ảnh hưởng đến tiến độ hoặc quy mô các dự án hợp tác quốc tế trong lĩnh vực dầu khí, bao gồm các hoạt động thăm dò tại Biển Đông.
Triển vọng và ý nghĩa đối với kinh tế Việt Nam
Trong ngắn hạn, xu hướng dư cung dầu mỏ được xem là yếu tố hỗ trợ cho nền kinh tế Việt Nam, đặc biệt trong giai đoạn xuất khẩu còn nhiều thách thức và doanh nghiệp chịu áp lực chi phí cao. Tuy nhiên, về dài hạn, Việt Nam cần chuẩn bị cho những tác động tiêu cực đến nguồn thu ngân sách và hoạt động khai thác dầu khí.
Giá dầu thấp cũng là cơ hội để Việt Nam thúc đẩy chiến lược phát triển năng lượng sạch, giảm phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch và nâng cao khả năng tự chủ năng lượng.
Các chuyên gia nhận định rằng trong giai đoạn 2025–2026, Việt Nam cần theo dõi sát diễn biến thị trường dầu và sẵn sàng điều chỉnh chính sách cho phù hợp, nhằm tận dụng cơ hội từ chi phí đầu vào thấp nhưng không để rủi ro tài khóa gia tăng.
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
