2025-06-06 10:15:36

Số ca sinh ở Nhật Bản xuống dưới 700.000, thấp kỷ lục trong hơn một thế kỷ

(NS) - Số liệu do Bộ Y tế Nhật Bản công bố ngày 4/6 cho thấy nước này ghi nhận 686.061 ca sinh trong năm 2024, giảm 5,7% so với năm trước và lần đầu tiên tụt xuống dưới mốc 700.000 kể từ khi bắt đầu thống kê vào năm 1899. Đây là mức thấp kỷ lục trong suốt 125 năm, chưa bao gồm trẻ em do người nước ngoài sinh tại Nhật.

Cùng với đó, tỷ lệ sinh – tức số con trung bình mà một phụ nữ sinh trong độ tuổi sinh sản – giảm từ 1,2 năm 2023 xuống còn 1,15 vào năm 2024. Con số này thấp hơn nhiều so với mức 2,1 được coi là cần thiết để duy trì quy mô dân số ổn định. Riêng thủ đô Tokyo ghi nhận tỷ lệ sinh dưới 1 trong hai năm liên tiếp.

Trong khi số ca sinh giảm mạnh, Nhật Bản lại ghi nhận khoảng 1,6 triệu ca tử vong trong cùng năm, tăng 1,9% so với năm trước đó. Sự mất cân đối nghiêm trọng giữa số ca sinh và số người qua đời tiếp tục làm gia tăng tình trạng già hóa dân số – một trong những thách thức lớn nhất hiện nay tại Nhật.

Theo các chuyên gia, mức giảm xuống khoảng 680.000 ca sinh mỗi năm là điều mà trước đây được dự đoán sẽ chỉ xảy ra vào năm 2039, nghĩa là Nhật Bản đang đối mặt với khủng hoảng nhân khẩu học sớm hơn 15 năm so với dự báo của Viện Nghiên cứu Dân số và An ninh Xã hội.

Nếu xu hướng hiện tại tiếp diễn, dân số Nhật có thể giảm từ khoảng 124 triệu người xuống còn 87 triệu người vào năm 2070, trong đó khoảng 40% dân số sẽ từ 65 tuổi trở lên. Thủ tướng Shigeru Ishiba từng gọi tình trạng này là “tình trạng khẩn cấp thầm lặng” đối với quốc gia.

Đô vật sumo bế em bé trong lễ hội ở Yokohama, Nhật Bản, ngày 5/5. Ảnh: AFP

Chính phủ Nhật Bản đã thực hiện nhiều biện pháp khuyến sinh, như mở rộng trợ cấp nuôi con, miễn học phí cấp trung học phổ thông, và đảm bảo các cặp vợ chồng nghỉ thai sản được hưởng 100% lương thực lĩnh. Tuy nhiên, các chính sách này vẫn chưa tạo ra thay đổi đáng kể trong xu hướng sinh nở.

Số liệu cho thấy ngày càng nhiều người trẻ Nhật Bản không muốn kết hôn hoặc sinh con. Một cuộc khảo sát năm 2023 của Quỹ Nippon chỉ ra rằng chỉ 16,5% thanh niên từ 17 đến 19 tuổi tin rằng họ sẽ kết hôn trong tương lai. Tình trạng kết hôn muộn hoặc lựa chọn sống độc thân đang trở nên phổ biến, khiến các nỗ lực tăng tỷ lệ sinh gặp nhiều trở ngại.

Dân số già hóa nhanh chóng và tỷ lệ sinh sụt giảm kéo dài đang đặt ra nhiều thách thức cho nền kinh tế, hệ thống hưu trí và phúc lợi xã hội của Nhật Bản trong những thập kỷ tới.