Thủ tục xin giấy phép xây dựng: Vì sao người dân TP.HCM mất hàng tháng trời cho một việc lẽ ra chỉ cần 15 ngày?
(NS) - Dù đã có gần 20 năm kinh nghiệm trong ngành tư vấn thiết kế công trình, chị Hằng (quận Tân Bình, TP.HCM) vẫn phải mất hơn nửa năm để hoàn tất hồ sơ xin giấy phép xây dựng – thủ tục mà theo luật chỉ cần tối đa 20 ngày. Câu chuyện của chị là ví dụ điển hình cho thực trạng mà nhiều người dân TP.HCM đang gặp phải: xin giấy phép xây dựng ngày càng phức tạp, nhiêu khê và tốn kém hơn nhiều so với quy định.
Ngôi nhà cũ của chị Hằng nằm trên đường Trần Thái Tông (quận Tân Bình), diện tích hơn 180 m². Giữa năm 2022, chị quyết định phá dỡ để xây lại tòa nhà 5 tầng, vừa ở vừa làm văn phòng. Dù nắm rõ luật, chuẩn bị đầy đủ hồ sơ kỹ thuật và pháp lý theo quy hoạch 1/2000, hồ sơ của chị vẫn bị trả lại với yêu cầu bổ sung bốn loại giấy tờ, trong đó có những thủ tục bị đánh giá là không cần thiết như xác nhận hiện trạng nhà, phê duyệt độ cao công trình từ Cục Tác chiến (Bộ Quốc phòng), hay khoảng cách với dây điện trung thế.
Chị Hằng cho biết, dù chiều cao công trình thấp hơn quy định, chị vẫn phải liên hệ nhiều cơ quan để xin văn bản chấp thuận, làm mất nhiều tháng trời, khiến kế hoạch xây dựng bị đẩy sang năm 2023.
Theo Luật Xây dựng, việc cấp phép xây dựng nhà ở riêng lẻ không quá 15 ngày làm việc, công trình khác là 20 ngày, kể cả phát sinh cũng không vượt quá 10 ngày. Tuy nhiên, thực tế tại TP.HCM lại hoàn toàn khác. Báo cáo của Sở Xây dựng cho thấy, năm 2022, có nơi tỷ lệ hồ sơ trễ hạn lên đến hơn 50%. Người dân phải chờ hàng tháng, thậm chí cả năm mới được cấp phép.
Nguyên nhân chủ yếu là do việc phối hợp giữa các đơn vị thẩm định kéo dài và việc điều chỉnh bản vẽ lặp đi lặp lại. Thậm chí, nhiều hồ sơ bị trả lại chỉ vì sai tên hoặc chữ ký không đúng "quy chuẩn". Như trường hợp của ông Phạm Văn Hải (một người dân ở quận ngoại thành), dù hồ sơ đầy đủ, ông vẫn phải nộp lại ba lần trước khi phải bỏ tiền thuê dịch vụ làm thay để kịp khởi công.
Theo ông Lê Hữu Nghĩa, Phó Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA), người dân thường không tự xin phép mà thuê dịch vụ trọn gói – một hình thức hợp thức hóa chi phí “bôi trơn” dưới dạng thiết kế và dịch vụ làm hồ sơ. Giá thị trường hiện nay cho gói xin phép xây dựng nhà ở riêng lẻ không dưới 20 triệu đồng.
Bên cạnh các yêu cầu chính đáng, nhiều người dân, kiến trúc sư và chuyên gia phản ánh tình trạng "thêm thắt" thủ tục không cần thiết. Ông Ngô Anh Vũ, Viện trưởng Viện Quy hoạch Xây dựng TP.HCM, cho biết những yêu cầu như đánh giá tác động giao thông, giấy xác nhận độ cao tĩnh không, hay văn bản đấu nối hạ tầng thường không phù hợp với công trình nhà ở nhỏ lẻ, nhưng vẫn bị bắt buộc.
Chính sự chồng chéo và không thống nhất trong cách hiểu, cách áp dụng của các địa phương đã khiến người dân khốn đốn trong quá trình xin phép.
.jpg)
Trước những bất cập kéo dài, Viện Kinh tế Tài nguyên và Môi trường đề xuất TP.HCM thí điểm bỏ thủ tục “xin” giấy phép xây dựng, chuyển sang hình thức “đăng ký xây dựng” tại các khu vực đã có quy hoạch 1/500.
Theo đề xuất này, người dân sẽ đăng ký xây dựng theo mẫu thống nhất do UBND phường, xã phát hành, căn cứ vào các tiêu chí như lộ giới, khoảng lùi, tầng cao… đã được quy định. Cách làm này vừa đơn giản hóa thủ tục, vừa vẫn đảm bảo cơ sở pháp lý để kiểm tra, giám sát và hoàn công công trình.
Cũng theo ông Lê Hữu Nghĩa, việc miễn giấy phép xây dựng từng được áp dụng theo Luật Xây dựng 2003 và Nghị định 12/2009. Tuy nhiên, Luật năm 2014 và sửa đổi năm 2020 đã siết chặt, chỉ áp dụng miễn giấy phép với công trình dưới 7 tầng, diện tích dưới 500 m². Ông cho rằng: “Luật đã siết, nhưng cấp thực thi còn siết chặt hơn.”
.jpg)
Rõ ràng, việc xin giấy phép xây dựng tại TP.HCM đang là một điểm nghẽn lớn đối với cả người dân và doanh nghiệp. Trong bối cảnh đô thị hóa nhanh, nhu cầu xây dựng cao, thì cải cách hành chính – đặc biệt là đơn giản hóa thủ tục, áp dụng công nghệ, và nâng cao năng lực cán bộ thực thi – là yêu cầu cấp thiết.
Thay vì “xin – cho”, việc chuyển sang “đăng ký – giám sát” có thể là bước đi táo bạo nhưng cần thiết, nếu muốn thúc đẩy phát triển đô thị bền vững và tạo điều kiện thuận lợi hơn cho người dân trong việc tiếp cận quyền xây dựng chính đáng của mình.
Link bài gốcCoppy
https://vnexpress.net/tran-ai-xin-giay-phep-xay-dung-4894625.html
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
