2025-05-12 11:06:42

Châu Âu phản ứng thận trọng trước áp lực thuế quan từ Mỹ

(NS) - EU định áp thuế lên tới 100 tỷ USD hàng hóa Mỹ nếu đàm phán thất bại, song ưu tiên tìm kiếm thỏa thuận nhằm tránh tổn thất và giữ vững đoàn kết nội khối.

 

Trước làn sóng tăng thuế của Mỹ, châu Âu đang lựa chọn cách tiếp cận thận trọng. Ưu tiên hàng đầu là duy trì sự thống nhất nội bộ, trong bối cảnh các lợi ích về kinh tế và an ninh đang bị đặt lên bàn cân, theo tờ Le Monde.

Hiện tại, EU chưa đưa ra bất kỳ động thái trả đũa nào, trong khi Mỹ đã áp thuế bổ sung 25% đối với thép, nhôm, ôtô nhập khẩu và 10% đối với một số mặt hàng khác.

Ủy ban châu Âu (EC), cơ quan phụ trách chính sách thương mại, cho biết vẫn ưu tiên đàm phán nhưng đã chuẩn bị các phương án phản ứng nếu cần thiết. Ngày 8/5, EC công bố danh sách mở rộng lần hai các sản phẩm Mỹ có thể bị áp thuế trong trường hợp không đạt được thỏa thuận, với tổng giá trị xuất khẩu sang EU khoảng 95 tỷ euro (hơn 107 tỷ USD). Danh sách bao gồm rượu bourbon, rượu vang, đồ uống có cồn, cá, máy bay, ôtô, linh kiện, thiết bị y tế và hóa chất.

EC cho biết sẽ tiến hành tham vấn công khai đến ngày 10/6 để các quốc gia thành viên và doanh nghiệp góp ý trước khi đưa ra quyết định cuối cùng, dự kiến vào cuối tháng 6 hoặc đầu tháng 7. Chủ tịch Ủy ban Ursula von der Leyen nhấn mạnh EU "cam kết tìm kiếm giải pháp thông qua đàm phán", nhưng cũng "chuẩn bị cho mọi khả năng". Bà không loại trừ khả năng mở rộng áp thuế sang lĩnh vực dịch vụ như tài chính hoặc kỹ thuật số.

Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen phát biểu tại cuộc họp báo ở Brussels ngày 3/3

 

 

Trước đó, tháng trước, EU đã thông qua danh sách đánh thuế lần đầu với hàng nhập khẩu Mỹ trị giá 21 tỷ euro, đa số ở mức 25%, nhằm phản ứng trước các biện pháp thuế từ thời cựu Tổng thống Trump. Tuy nhiên, biện pháp này chưa được triển khai, do Nhà Trắng hoãn thực thi thêm 90 ngày. Tổng thống Pháp Emmanuel Macron gọi đây là “khoảng lặng mong manh”.

EC cho biết các mức thuế từ phía Mỹ hiện đã bao phủ lượng hàng trị giá khoảng 380 tỷ euro, tương đương 70% tổng kim ngạch xuất khẩu của EU sang Mỹ. Nếu Washington mở rộng điều tra sang dược phẩm, chất bán dẫn, khoáng sản thiết yếu và xe tải, con số này có thể tăng lên 97%.

Tuy nhiên, EU khó có thể đáp trả tương xứng về khối lượng, do lượng hàng nhập khẩu từ Mỹ thấp hơn nhiều so với lượng xuất khẩu. Năm ngoái, EU nhập khẩu 335 tỷ euro nhưng xuất khẩu tới 532 tỷ euro hàng hóa sang Mỹ. Ở chiều ngược lại, Mỹ có thặng dư trong lĩnh vực dịch vụ, đặc biệt là tài chính và công nghệ.

Các quan chức EU cho biết khối này muốn phản ứng có tính toán, tránh leo thang đối đầu. Đồng thời, EC đang cân nhắc nộp đơn khiếu nại lên Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO).

"Phản ứng của EU là cứng rắn nhưng có tính toán", Chủ tịch EC Ursula von der Leyen nói. "Chúng tôi không theo đuổi chiến lược trả đũa từng đồng euro hay USD".

Một nhà ngoại giao châu Âu đánh giá: "Đây là chiến lược phù hợp nhất để giữ sự đoàn kết nội bộ. Sau 90 ngày, sẽ đến lúc phải hành động".

Tuy vậy, tiến trình đàm phán hiện vẫn chưa đạt nhiều tiến triển. Nhiều quan chức EU cho biết phạm vi đàm phán chưa được xác định rõ ràng và thực chất vẫn chưa bắt đầu. Phái đoàn Brussels gặp khó trong việc xác định đối tác đàm phán cụ thể phía Mỹ.

Cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump trong cuộc gặp với lãnh đạo EU tại Brussels.

 

 

"Các nhóm của ông Trump đang đàm phán với rất nhiều nước. Họ không tập trung vào châu Âu", một nguồn tin ngoại giao nói. Một người khác cho biết: "Cuối cùng, ông Trump sẽ là người quyết định. Ông muốn thể hiện rằng ông không nhượng bộ trước châu Âu".

EC từng đưa ra các đề xuất như tăng nhập khẩu khí hóa lỏng từ Mỹ, điều chỉnh tiêu chuẩn kỹ thuật và mở rộng hiệp định thương mại, song chưa nhận được phản hồi từ Washington. Nhà kinh tế Olivier Blanchard nhận định: "Chúng ta không có nhiều điều để mặc cả với ông Trump. Ông ấy cần những chiến thắng mang tính biểu tượng".

Phó Tổng thống Mỹ JD Vance ngày 7/5 khẳng định các cuộc đàm phán với EU vẫn đang diễn ra. Theo Reuters, Washington gây áp lực để EU giảm thuế quan và các rào cản kỹ thuật trong thương mại.

Một số quan chức châu Âu lo ngại việc Mỹ yêu cầu gỡ bỏ các rào cản phi thuế quan – chẳng hạn quy định về nông sản hay kỹ thuật số – là không khả thi về mặt chính trị. "Chúng tôi sẽ không đánh đổi mô hình kinh tế của mình chỉ để đổi lấy một vài nhượng bộ thuế quan", Phó Chủ tịch EC Stéphane Séjourné khẳng định.

Ngoài ra, danh sách hàng hóa bị xem xét áp thuế cũng có thể gây chia rẽ nội bộ. Ví dụ, rượu bourbon – từng bị rút khỏi danh sách phản ứng đầu tiên sau cảnh báo từ Mỹ – nay đã trở lại danh sách lần hai. Pháp thúc giục EC hành động quyết đoán, trong khi các nước như Ba Lan, Italy hay Ireland vẫn muốn xoa dịu căng thẳng để tránh ảnh hưởng tới quan hệ an ninh và kinh tế.

Hiệp hội rượu mạnh châu Âu spiritsEUROPE kêu gọi EU và Mỹ đạt được thỏa thuận trước tháng 7. BMW – nhà xuất khẩu ôtô lớn nhất từ châu Âu sang Mỹ – cũng lên tiếng ủng hộ thương mại tự do.

Một nhà ngoại giao EU nói với Le Monde: "Ngay cả khi đạt được thỏa thuận, chúng tôi vẫn lo ngại ông Trump có thể đảo chiều bất cứ lúc nào nếu có mâu thuẫn mới".

"Chìa khóa cho sự thịnh vượng của châu Âu là tự chấn chỉnh nội bộ", Chủ tịch Ursula von der Leyen nhấn mạnh. Bà thường xuyên kêu gọi cải cách bộ máy hành chính và thúc đẩy mở rộng các hiệp định thương mại mới với các đối tác toàn cầu.