2025-06-03 15:23:03

Cuộc đua hạ lãi suất cho vay ký quỹ chứng khoán

(NS) - rong bối cảnh VN-Index phục hồi và nhu cầu sử dụng đòn bẩy gia tăng, nhiều công ty chứng khoán đã bước vào cuộc đua hạ lãi suất vay margin để thu hút nhà đầu tư cá nhân. Mức lãi suất âu đã giảm từ 14-15%/năm xuống còn 6-7%, thậm chí 0% trong những gói ưu đãi ngắn hạn.

Từ đầu năm đến nay, đặc biệt sau khi chỉ số VN-Index phục hồi mạnh mẽ hậu biến động do thông tin về thuế đối ứng, hàng loạt công ty chứng khoán đã tung ra các gói margin mới với mức lãi suất cạnh tranh hơn. Mức lãi suất thông thường từng dao động từ 14-15% mỗi năm, nay đã giảm về khoảng 12-13%. Trong khi đó, các gói vay ưu đãi kèm điều kiện cụ thể cũng được điều chỉnh giảm xuống chỉ còn 6-7%.

Một ví dụ điển hình là Công ty Chứng khoán Guotai Junan (Việt Nam), khi giữa tháng này đã áp dụng mức lãi suất margin chỉ 5,9% mỗi năm cho khách hàng cá nhân lần đầu mở tài khoản. Gói vay này có thời hạn 90 ngày với hạn mức tối đa một tỷ đồng. Tương tự, Vietcap – công ty đứng thứ tư về thị phần môi giới trên sàn HOSE trong quý I – cũng đưa ra mức lãi suất 6% cho khách VIP mới, thấp bằng một nửa so với mức lãi suất thông thường.

Công ty Chứng khoán Yuanta Việt Nam triển khai chính sách giảm lãi suất xuống 6,8% cho khoản dư nợ một tỷ đầu tiên, trong khi các khoản vay khác duy trì lãi suất từ 7-8% tùy theo mức dư nợ. MBS thì hướng đến đối tượng sinh viên với chương trình miễn phí giao dịch cơ sở và áp dụng lãi suất 5,5% một năm cho các khoản vay margin dưới 55 triệu đồng.

Cuộc đua hạ lãi suất đang lan rộng mạnh mẽ sang nhóm công ty chứng khoán ngoài top 10 thị phần. Chẳng hạn, VPBank Securities triển khai gói vay với lãi suất 0% trong 5 ngày đầu, hoặc 5,9% trong 10 ngày đầu, sau đó áp dụng lãi suất tiêu chuẩn 13,5%. Pinetree còn đưa ra ưu đãi 0% lãi suất kéo dài tới 30 ngày, kèm điều kiện hạn mức tối đa 100 triệu đồng mỗi ngày.

Theo ông Nhan Tuấn – CEO Vietcap, các công ty chứng khoán bắt đầu xu hướng giảm lãi suất margin từ giữa năm ngoái. Tuy nhiên, thời gian gần đây, mức độ điều chỉnh ngày càng sâu và tần suất xuất hiện cũng tăng cao. Hai yếu tố chính góp phần làm nóng cuộc đua này là chi phí vốn đang rẻ nhờ mặt bằng lãi suất thấp trong nước và việc các công ty chứng khoán lớn liên tục tăng vốn điều lệ trong vài năm gần đây.

Yếu tố thứ hai là sự gia nhập thị trường của nhiều công ty chứng khoán có hậu thuẫn từ ngân hàng nội địa hoặc định chế tài chính quốc tế, giúp nguồn lực cho vay margin trở nên dồi dào hơn bao giờ hết.

Tính đến hết quý I, tổng dư nợ margin toàn thị trường chứng khoán đạt hơn 271.000 tỷ đồng, tăng khoảng 28.000 tỷ so với cuối năm trước. Trong đó, nhiều công ty lớn ghi nhận mức tăng trưởng mạnh mẽ: VPS tăng gần 6.000 tỷ đồng, SSI hơn 5.000 tỷ, Techcombank Securities khoảng 4.400 tỷ. Nhóm công ty quy mô trung bình như VPBank Securities, KAFI, KIS cũng tăng thêm 1.000–2.000 tỷ đồng.

Theo ông Nguyễn Thế Minh – Giám đốc Khối Nghiên cứu và Phát triển Khách hàng cá nhân của Yuanta Việt Nam – áp lực duy trì tăng trưởng lợi nhuận đang khiến các công ty chứng khoán buộc phải đẩy mạnh cho vay ký quỹ. Việc biên lợi nhuận từ phí giao dịch sụt giảm do làn sóng "zero fee" (miễn phí giao dịch) kéo dài trong hai năm qua, cùng với sự suy yếu của mảng tự doanh, đang khiến mảng margin trở thành nguồn thu chủ lực, kỳ vọng chiếm 30–40% tổng doanh thu, thậm chí ở một số đơn vị có thể vượt mức 50%.

Ngoài ra, xu hướng phục hồi mạnh của VN-Index từ vùng đáy hồi đầu tháng 4 cũng là động lực khiến các công ty chứng khoán muốn nhanh chóng thúc đẩy nhu cầu sử dụng đòn bẩy từ phía nhà đầu tư. Chỉ số sàn HOSE đã bật tăng gần 250 điểm trong giai đoạn này.

Ông Minh cho rằng, trong bối cảnh thị trường hưng phấn, nhà đầu tư sẵn sàng chấp nhận rủi ro cao hơn để tìm kiếm lợi nhuận, nên dễ dàng tiếp cận các gói vay margin có lãi suất hấp dẫn. Tuy nhiên, ông cũng lưu ý, đa phần các chương trình vay lãi suất thấp chỉ áp dụng trong thời gian ngắn (từ 1–3 tháng) hoặc dành riêng cho các đối tượng cụ thể như nhà đầu tư mới, sinh viên, hoặc các tài khoản không hoạt động trong hơn 6 tháng.

Ông Huang Bo – Tổng giám đốc Guotai Junan Việt Nam – nhận định rằng các công ty chứng khoán có vốn ngoại đang là nhóm chủ động nhất trong việc triển khai các chương trình miễn phí giao dịch và hạ lãi suất margin. Trong ngắn hạn, xu hướng cạnh tranh này có thể sẽ tiếp tục, nhờ được bơm vốn từ công ty mẹ. Tuy nhiên, về trung và dài hạn, các công ty sẽ phải tái cân đối giữa chính sách ưu đãi và chiến lược kiểm soát rủi ro. Dự báo từ nửa cuối năm 2026, thị trường sẽ chuyển trọng tâm sang nâng cao chất lượng dịch vụ, công nghệ giao dịch và tư vấn đầu tư chuyên sâu.

Với đà phục hồi mạnh của thị trường và khả năng hấp thụ vốn tốt từ phía nhà đầu tư, ông Huang dự báo dư nợ margin toàn thị trường có thể tăng thêm 25–30% trong nửa cuối năm nay, lên mức 340.000 tỷ đồng.

Nhà đầu tư theo dõi bảng giá chứng khoán tại sàn giao dịch VNDirect. Ảnh: Hữu Khoa

Tuy vậy, theo giới chuyên môn, mức độ rủi ro từ dư nợ margin hiện chưa đáng lo ngại như giai đoạn 2020–2022. Các công ty chứng khoán đã siết chặt điều kiện cho vay, lựa chọn danh mục cổ phiếu margin kỹ càng hơn. Ví dụ, DNSE chỉ cho vay lãi suất 5,99% đối với danh mục gồm 13 mã cổ phiếu vốn hóa lớn – được đánh giá là có tiềm năng tăng giá trong ngắn hạn.

Ông Minh đánh giá khẩu vị rủi ro trong cho vay margin hiện nay đã được kiểm soát tốt hơn. Danh mục cho vay tập trung vào cổ phiếu có vốn hóa lớn và trung bình, hạn chế tối đa các mã penny nhiều biến động.

So với cuộc cạnh tranh lãi suất margin cách đây 6–7 năm, cục diện hiện tại có sự thay đổi rõ nét. Nếu trước kia các công ty chứng khoán có vốn ngoại hoặc được ngân hàng hậu thuẫn chiếm ưu thế nhờ nguồn vốn rẻ, thì nay các công ty độc lập cũng được hưởng lợi từ môi trường chi phí vốn thấp, tạo ra một sân chơi công bằng hơn.

Ông Tuấn từ Vietcap cho rằng để phát triển bền vững, các công ty chứng khoán không thể chỉ dựa vào lãi suất margin để cạnh tranh. Họ cần tập trung đầu tư vào công nghệ, nâng cao chất lượng tư vấn và mở rộng năng lực nghiên cứu, nhằm phục vụ nhu cầu ngày càng cao của nhà đầu tư. Nhất là nhóm nhà đầu tư chuyên nghiệp với danh mục lớn, thường đặt sự ổn định của nền tảng giao dịch và chất lượng thông tin lên hàng đầu.

“Chúng tôi không đứng ngoài cuộc đua margin, nhưng không chọn cách cạnh tranh bằng mọi giá. Chúng tôi ưu tiên xây dựng đội ngũ tư vấn đầu tư mạnh và đẩy mạnh ứng dụng công nghệ trong hỗ trợ giao dịch”, ông Tuấn nhấn mạnh.