2025-06-12 17:41:57

Dự án Vành đai 4 sẽ tạo cú hích phát triển kinh tế TP HCM và vùng phụ cận

(NS) - Chính phủ vừa đề xuất đầu tư tuyến đường Vành đai 4 TP HCM với chiều dài hơn 207 km, tổng vốn đầu tư vượt 120.400 tỷ đồng. Dự án được kỳ vọng sẽ trở thành động lực tăng trưởng mới cho TP HCM và các địa phương lân cận trong vùng kinh tế trọng điểm phía Nam.

Chiều 12/6, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh thay mặt Chính phủ trình bày tờ trình Quốc hội, khẳng định việc đầu tư tuyến đường này là cần thiết nhằm gia tăng năng lực cạnh tranh của nền kinh tế. TP HCM – đầu tàu kinh tế khu vực phía Nam, dù chỉ chiếm 0,6% diện tích và 8,6% lực lượng lao động cả nước, nhưng đóng góp tới 22% GDP và 27% thu ngân sách quốc gia. Tuy nhiên, hệ thống hạ tầng giao thông của thành phố, đặc biệt là các tuyến vành đai, vẫn chưa được đầu tư tương xứng theo quy hoạch đã đề ra.

Tuyến Vành đai 4 được xác định không chỉ mang ý nghĩa giao thông mà còn có vai trò lan tỏa phát triển kinh tế - xã hội cho toàn vùng. Dự án sẽ góp phần thúc đẩy tăng trưởng tại các địa phương như Bà Rịa - Vũng Tàu, Đồng Nai, Bình Dương, Long An, đồng thời hỗ trợ chuyển dịch cơ cấu kinh tế vùng và cả nước. Tuyến đường cũng sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc kết nối Đông Nam Bộ với Nam Trung Bộ, Tây Nguyên và Campuchia, góp phần đáp ứng nhu cầu vận tải liên vùng ngày càng gia tăng.

Bộ trưởng Xây dựng Trần Hồng Minh trình bày tờ trình của Chính phủ đề xuất đầu tư dự án Vành đai 4 TP HCM, chiều 12/6. Ảnh: Giang Huy

Với lộ trình đi qua nhiều khu vực tiềm năng, Vành đai 4 được kỳ vọng mở rộng không gian phát triển đô thị cho các địa bàn như Nhơn Trạch (Đồng Nai), TP Thủ Đức, Củ Chi, Hóc Môn, Bình Chánh (TP HCM) và Bến Lức (Long An). Việc đưa tuyến đường vào khai thác sẽ giúp giảm tải giao thông nội đô, rút ngắn thời gian di chuyển, tiết kiệm chi phí logistics, giảm phát thải môi trường và gia tăng hiệu quả kinh tế tổng thể.

Dự án sẽ được triển khai theo hình thức đối tác công tư (PPP), hợp đồng xây dựng - kinh doanh - chuyển giao (BOT), chia thành 10 dự án thành phần. Trong tổng vốn đầu tư 120.400 tỷ đồng, khu vực tư nhân dự kiến huy động khoảng 50.600 tỷ đồng, phần còn lại được bố trí từ ngân sách trung ương và địa phương. Thời gian khởi công dự kiến từ năm 2025 và hoàn thành vào năm 2029.

Để đảm bảo tiến độ và hiệu quả đầu tư, Chính phủ đề xuất áp dụng một số cơ chế đặc thù. Cụ thể, không yêu cầu cấp phép khai thác khoáng sản tại các khu vực đã được khảo sát và đưa vào hồ sơ. Đồng thời, Chủ tịch UBND tỉnh có thể phê duyệt các dự án thành phần theo quy định của Luật PPP. Đối với các dự án không sử dụng vốn ngân sách trung ương, các địa phương như TP HCM, Đồng Nai, Bà Rịa - Vũng Tàu sẽ là cơ quan chủ quản. Những dự án này có thể được điều chỉnh quy mô và tổng mức đầu tư tăng thêm từ 10% đến không quá 20%. Ngoài ra, một số gói thầu liên quan đến tư vấn, bồi thường, xây dựng khu tái định cư cũng được kiến nghị áp dụng hình thức chỉ định thầu để rút ngắn thời gian thực hiện.

Tuy nhiên, Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội cho rằng, Chính phủ cần bổ sung báo cáo thẩm định nguồn vốn và khả năng cân đối theo đúng quy định của Luật Đầu tư công và Luật PPP. Với việc điều chỉnh hướng tuyến tại một số đoạn so với quy hoạch được duyệt, cần có phân tích rõ ràng về các phương án – từ ưu điểm đến hạn chế – để đảm bảo lựa chọn phương án tối ưu nhất, phù hợp với thực tế địa hình và đạt hiệu quả đầu tư cao.

Hướng tuyến của Vành đai 4. Đồ họa: Khánh Hoàng

Ngoài ra, cơ quan thẩm tra cũng lưu ý việc tính toán, rà soát lưu lượng phương tiện trên toàn tuyến. Việc bố trí các nút giao cần tuân thủ quy định hiện hành nhằm đảm bảo an toàn giao thông, tối ưu hóa vận hành tuyến đường và tiết giảm chi phí đầu tư.