Rối loạn kinh nguyệt ở tuổi dậy thì do béo phì: Báo động sức khỏe sinh sản sớm ở trẻ gái
(NS) - Hà Nội – Một trường hợp bệnh nhi 13 tuổi được chẩn đoán rối loạn kinh nguyệt do béo phì, đi kèm hàng loạt vấn đề chuyển hóa, đã đặt ra cảnh báo về hậu quả sức khỏe nghiêm trọng nếu tình trạng thừa cân không được kiểm soát kịp thời.
Bệnh nhân là Trang (tên đã thay đổi), 13 tuổi, được gia đình đưa đến Trung tâm Kiểm soát cân nặng và Điều trị béo phì – Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, với biểu hiện kinh nguyệt bất thường. Tại thời điểm khám, Trang cao 1,48 m, nặng 65 kg, chỉ số mỡ nội tạng lên tới 163,8 cm² – vượt xa ngưỡng an toàn.

Béo phì làm rối loạn nội tiết, ảnh hưởng hoạt động buồng trứng
Theo bác sĩ chuyên khoa II Lê Thanh Huyền, nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng rối loạn kinh nguyệt của Trang là béo phì, kèm theo các rối loạn chuyển hóa như tăng axit uric máu, gan nhiễm mỡ độ một, tiền đái tháo đường và thiếu hụt vitamin D.
Béo phì ở trẻ gái là yếu tố nguy cơ làm rối loạn nội tiết tố nữ. Cơ chế gây bệnh phức tạp, bao gồm: tình trạng đề kháng insulin làm tăng hormone androgen (hormone sinh dục nam), tăng sản xuất testosterone nội sinh và tăng chuyển hóa estrogen ở mô mỡ ngoại vi. Những rối loạn này tác động tiêu cực đến quá trình phóng noãn, khiến chu kỳ kinh nguyệt trở nên không đều.
Điều trị béo phì ở trẻ dậy thì: Không thể áp dụng cách của người lớn
Bác sĩ Huyền nhấn mạnh rằng điều trị béo phì ở lứa tuổi vị thành niên không thể đơn giản chỉ bằng chế độ "ăn ít - vận động nhiều" như người trưởng thành, do trẻ đang trong giai đoạn tăng trưởng mạnh về thể chất và tâm sinh lý. Mọi can thiệp cần sự phối hợp bài bản giữa thuốc, dinh dưỡng, luyện tập và hỗ trợ tâm lý.
Phác đồ điều trị của Trang bao gồm sử dụng thuốc giảm cân đường tiêm – có tác dụng tăng cảm giác no, hạn chế thèm ăn và cải thiện rối loạn chuyển hóa. Cùng với đó, Trang được bổ sung vitamin D và dùng thêm thuốc kiểm soát axit uric và đường huyết. Song song, bác sĩ theo dõi sát các biểu hiện rối loạn kinh nguyệt, nhằm ngăn ngừa nguy cơ dẫn đến hội chứng buồng trứng đa nang – một biến chứng có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản về sau.
Ăn đủ, luyện đúng và hỗ trợ tâm lý – chìa khóa cải thiện toàn diện
Trang được thiết kế thực đơn đầy đủ dinh dưỡng với mức năng lượng dao động từ 1.900 đến 2.000 kcal mỗi ngày – tương ứng với chỉ số trao đổi chất cơ bản (BMR) đo bằng máy InBody. Thực phẩm ưu tiên bao gồm protein nạc, rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên cám, tinh bột hấp thu chậm và thực phẩm giàu sắt như thịt bò, gà, cá nhằm tái tạo hồng cầu, ngăn thiếu máu do rong kinh. Đồng thời, Trang được yêu cầu hạn chế đường và chất béo bão hòa, tránh ăn kiêng cực đoan gây suy dinh dưỡng.
.jpg)
Về vận động, nữ sinh bắt đầu với các bài tập nhẹ nhàng, sau đó nâng dần cường độ dưới sự hướng dẫn của chuyên viên y học vận động để giúp cơ thể thích nghi mà không bị quá sức. Trang cũng được chuyên gia tâm lý đồng hành, hỗ trợ xây dựng tư duy tích cực, tự điều chỉnh cảm xúc và nâng cao động lực trong quá trình điều trị.
Hiệu quả rõ rệt sau ba tháng can thiệp
Sau ba tháng điều trị toàn diện, Trang giảm được 5 kg, lượng mỡ nội tạng hạ còn 30 cm². Gan nhiễm mỡ đã cải thiện, các chỉ số axit uric và đường huyết trở lại ngưỡng ổn định. Quan trọng nhất, chu kỳ kinh nguyệt dần đều trở lại, không còn xuất hiện tình trạng khó chịu mỗi khi đến kỳ. Việc giảm cân diễn ra an toàn, không làm mất cơ hay mất nước – tình trạng thường gặp khi giảm cân sai cách.
Báo động sớm về khả năng sinh sản nếu bỏ qua can thiệp
Bác sĩ Huyền khuyến cáo, ở tuổi dậy thì, cơ quan sinh dục của trẻ gái vẫn đang hoàn thiện nên rối loạn kinh nguyệt trong thời gian đầu không phải lúc nào cũng là dấu hiệu bất thường. Tuy nhiên, nếu kéo dài và không được theo dõi, can thiệp đúng cách, tình trạng này có thể để lại hậu quả lâu dài cho sức khỏe sinh sản và chất lượng cuộc sống về sau.